CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in ziyaret ettiği kurban satışı yapan besici, satışlarının geçen yıla göre düştüğünü söyledi. Gürer de "Özellikle emekli, dar gelirli ve sabit gelirli kişiler kurban alamaz hale geldi. Kurban almaya gelenler de pazarlık usulü ile 'kaç paraya alabilirsek alalım' diye uğraşıyorlar" dedi.
CHP Niğde Milletvekili ve Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer, Kurban Bayramı öncesi Niğde’de besici Murtaza Özel’i ziyaret ederek kurban satışlarını ve yaşadıkları sorunları dinledi.
Besici Murtaza Özel, bir aydır kurbanlık satmaya başladığını ancak her yıl sattıkları kurbanlığı bu yıl satamadıklarını belirterek, “Vatandaşın alım gücündeki düşme ve gerileme nedeniyle vatandaş kurban alamıyor" diye konuştu.
"Küçükbaş 13-16 bin TL, büyükbaş 120-160 bin TL"
Gürer’in kurban fiyatlarını sorması üzerine besici Murtaza Özel, “Büyükbaş hayvan, yani dana, 2 yaşını doldurmuş hayvanlar 120.000 TL ile 160.000 TL arasında satılıyor. Erkek kurban olabilecek küçükbaş hayvan 13.000 TL ile 16.000 TL arasında değişiyor. Bazı vatandaşlar kuzuyu satıyor ama kuzu kurban olmaz; 6 aydan gün almış olması gerekiyor. Kilosu artıkça fiyat artıyor. Ortak kesime girmek isteyen bir dana için 7-8 kişi olabiliyor” dedi.
"Geçen yıla göre satışlarda düşme var"
Geçen yıla göre satışlarda düşme olduğunu belirten besici Murtaza Özel, “Benden her yıl gelip kurbanlığını ayırtanlarda düşme oldu. Küçükbaşta yüzde 10 ile yüzde 20 arasında, büyükbaşta ise yüzde 30 ile yüzde 40 arasında. Fiyat nedeni ile geçen yıl alandan bu yıl büyükbaş hayvanı ortaklı alan da daralma var, başka besicilerle görüşüyorum, onların satışlarda da ciddi düşme olduğunu söylüyorlar. Besili kurbanlıklarda Fiyatlarda yüzde 100 artış var ama bu fiyat artışı hammadde fiyatlarından dolayı. Örneğin, geçen yıl yem 300 TL’ydi, bugün 650 TL; saman 1.500 TL’ydi, şimdi 4.000 TL; yonca 3 TL’ydi, şimdi 9 TL; çobanın aylığı geçen sene 12.000 TL’ydi, şimdi 30.000 TL. Bu fiyatlarda düşmüyor artıyor. Giderler çok arttı” dedi.
"Hayvancılığın sürdürülebilirliği yok"
Gürer, artan girdi maliyetleri nedeniyle hayvancılığın sürdürülebilirliğinin zora girdiğini gittiği tüm ahır ve ağıl da hayvancılıkla uğraşanın dert olarak anlattığını söyledi. Besici Murtaza Özel ise, “Hayvancılığın sürdürülebilirliği yok. Benim kendi yerim olmasına rağmen, kendim çalışmama rağmen hayvanlarımın yediği saman ve kaba yemin yüzde 80'ini karşılamama rağmen zor sürdürüyorum. Bunu alıp da yapan artık nasıl yapacak, onu bilmiyorum, zor yani. Hayvancılığı bırakan çok oldu ve daha da bırakan olur. Çünkü dışarıdan ithal gelen hayvanlar hayvancılığın sonunu getirdi. Neden getirdi? Benim bu malım geçen sene kurbandan 15 gün sonra 80.000 TL'ye aldım. Yozgat'tan Niğde’ye getirdim, 16 aylıktı, 2 yaşını geçti. 130.000 TL'yi geçen bir maliyeti oldu ama ben o fiyata satamıyorum. Alan varsa gelsin, vereyim. 130.000 TL'ye veremiyorum, maliyeti bunun üzerinde olmasına rağmen nasıl sürdüreceğim? Mümkün değil. Bunun sebebi devletimiz ithal hayvan getirdi, piyasaya sürdü. Yerli ve yerli hayvancılık desteklenmesi lazım. Kesen vatandaşlarımız da yerli hayvan kesmesi lazım. Ben bunu vatandaş olarak söylüyorum."
Besici Özel, “Geçen sene sattığım kurbanın yüzde 70'ini verebildim, yani yüzde 30'u duruyor. O da kalacak gibi. Çünkü sürekli ben bu işi yaptığım için devamlı müşterilerime verdim, bilenlere verdim. Vatandaşın alacak alım gücü yok çünkü 10.000 TL maaş alıyor. Ne yapsın? Daimi gelen müşterilerime verdim, yüzde 70'i geldi ama yüzde 30'u gelemedi. Bir büyükbaş hayvanı 7 veya 6 kişi ortak alıyor. 2 yaşını doldurmuş dana, 550 kilo ve 650 kilo aralığında canlı ağırlığı vardır. Bunu 6 kişi kesiyor, 7 kişi kesiyor. Buna göre fiyatı belirliyoruz pazarlık usulü” şeklinde konuştu.
"Yedirdiğimizi alabilirsek emekten de vazgeçtik, artık yeter”
Besici Murtaza Özel, bu seneki kurban satışlarından kimse memnun olmadığını ifade ederek, “Ben bunun üreticisiyim, besi yapan üreticisiyim. Bu malın yarısını ben üreterek kendim yetiştirdim. Günde 12 kilo yem yiyor bu hayvan, 6-7 kilo yonca, saman yer, 5 kilo mısır silajı yer. Aşağı yukarı aylık üç bin lira gideri vardır. Büyükbaş bir hayvanın aylık gideri üç bin liradır. Yılda bir hayvanın yan maliyeti 35.000-40.000 lira arasında. Yem ve saman, aşısı var, veterineri var, işçiliği var. Onlar ayrı, biz onları hiç dahil etmiyoruz. Emeğimizi hiçe sayıyoruz. Yani yedirdiğimizi alabilirsek emekten de vazgeçtik, artık yeter” diye konuştu.
"Zaman içerisinde bu iş bitecek"
Hayvancılığın zor şartlar altında yapıldığını Gürer’e besici Özel, “Cumartesi yok, pazar yok, gece yok, gündüz yok. 24 saat malın peşindeyiz, yani zor. Şimdi ben emekliyim, yaşım 66. Bunu yapıyorum ama çocuklarım yapma taraftarı değil. Bunu kim yapacak? Şimdi ben sesleniyorum vatandaşlara: Hani var mı böyle genç çiftçi? Çünkü geleceği yok, kazancı yok. Kazancı olmayan hiçbir şey yapılmaz, artı gelir beklenir ama yok. Bunlar olmayınca da zaman içerisinde bu iş bitecek” dedi.
Gürer, "2023-2024 yılında ithal bir milyon hayvan ülkeye giriş yaptığını ve et ithalatı sürdüğünü belirterek yem fiyatlarının artışının önüne geçilerek yerli besici desteklenmezse sorunlar artacak görülüyor. Geçici değil, kalıcı ve öngörülebilir, planlı bir hayvancılık politikası oluşturulup sürdürülmelidir” değerlendirmesini yaptı.
